مقالات
تسریع نظافت صنایع لبنی با واترجت ابگرم فشار قوی
واترجت‌های صنعتی یا دستگاه‌های شوینده پرفشار، تحولی بزرگ در روند شست‌وشوی کارخانه‌های لبنی ایجاد کرده‌اند؛ به‌گونه‌ای که زمان بهداشت و شست‌وشوی تجهیزات را تا ۴۰٪ کاهش داده‌اند و هم‌زمان، انطباق با استانداردهای ایمنی غذایی را به طور چشمگیری افزایش داده‌اند. اما سوال اینجاست که نقش اساسی و کاربردی واتر جت صنعتی در نظافت کارخانجات لبنی چیست؟
نظافت صنایع لبنی با واترجت ابگرم
کارخانجات تولید لبنیات با چالش‌های خاصی در حوزه پاکسازی صنعتی روبه‌رو هستند. باقی‌مانده‌های شیر، تجمع پروتئین و رسوبات چربی، محیطی ایده آل برای رشد باکتری‌های مضر فراهم می‌کنند. روش‌های سنتی شست‌وشو اغلب توانایی مقابله کامل با این نوع آلودگی‌ها را ندارند و ممکن است در رعایت الزامات سختگیرانه بهداشتی ناموفق باشند.
اینجاست که واترجت‌های صنعتی با آب گرم یا جت واش با آب پرفشار با درجه حرارت بالا، نقش حیاتی خود را ایفا می‌کنند. این دستگاه‌ها قادرند چربیها و پروتئین‌های سرسخت باقی‌مانده از شیر را که سیستم‌های شست‌وشوی سرد توانایی حل آن‌ها را ندارند، به راحتی پاکسازی کنند. ترکیب دقیق فشار و دمای کنترل شده، نظافتی عمیق و موثر را بدون آسیب به تجهیزات حساس صنعتی فراهم می‌کند.
مزیت دیگر واترجت‌های صنعتی کاهش مصرف مواد شیمیایی است. توان مکانیکی این دستگاه‌ها باعث میشود نیاز به شوینده‌های قوی و مضر کاهش یابد؛ به همین دلیل، این فناوری نه تنها سازگار با محیط زیست است بلکه از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه محسوب میشود.
در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق مزایای واترجت‌های صنعتی در کارخانه‌های لبنی، انواع مناسب برای کاربردهای مختلف و نکاتی که هنگام انتخاب بهترین سیستم نظافتی برای خط تولید لبنی باید در نظر داشت، خواهیم پرداخت.
چرا کارخانه‌های لبنی به دستگاه‌های نظافت صنعتی نیاز دارند؟
صنایع لبنی به دلیل ویژگی خاص مواد اولیه خود، نیازمند بهداشت و نظافت فوق العاده دقیق‌تری نسبت به سایر صنایع غذایی هستند. شیر، با ترکیب سرشار از پروتئین و چربی، محیطی ایده‌آل برای رشد سریع باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های مضر فراهم می‌کند. این مسأله، اهمیت استفاده از تجهیزات نظافتی تخصصی مانند واترجت صنعتی یا مکنده‌های صنعتی را دوچندان می‌سازد.
طبق نتایج تحقیقات، نزدیک به ۹۰ درصد بیماری‌های مرتبط با لبنیات به دلیل آلودگی‌های میکروبی ایجاد میشود. از جمله خطرناک‌ترین عوامل شناسایی شده در محیط‌های لبنی میتوان به استافیلوکوک، ای‌کولای، سالمونلا و لیستریا اشاره کرد. حتی در یکی از مطالعات مشخص شد که بیش از نیمی از نمونه‌های شیر بررسی شده از حد مجاز آلودگی عبور کرده‌اند. این آمار نگران‌کننده زمانی هشداردهنده‌تر میشود که بدانیم میزان آلودگی در مسیر تولید تا توزیع به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.
در چنین شرایطی، تجهیزات مدرن نظافت صنعتی، همچون واترجت‌های فشارقوی، ابزار حیاتی برای تأمین سلامت محصولات و انطباق با استانداردهای بهداشت جهانی هستند. این دستگاه‌ها علاوه بر قدرت بالا در حذف چربی و پروتئین، باعث صرفه‌جویی در زمان، مصرف کمتر مواد شیمیایی و افزایش بهره‌وری تولید خواهند شد.
قدرت تجهیزات نظافت صنعتی در حذف رسوبات سرسخت تجهیزات لبنی
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در صنعت لبنی، پاکسازی دقیق تجهیزات از رسوبات سرسخت و چندلایه است. ترکیباتی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات، مواد معدنی و بیوفیلم‌های میکروبی به راحتی در خطوط لوله و مخازن تجمع می‌کنند و اگر به درستی تمیز نشوند، راه را برای رشد سریع باکتری‌ها و آلودگی محصول باز می‌کنند.
چربی‌های لبنی نیازمند شست و شو با آب داغ بالای نقطه ذوب هستند و پروتئین‌هایی که در اثر حرارت تغییر ساختار داده‌اند، به سادگی با روش‌های معمول پاک نمی‌شوند. بدتر از آن، بیوفیلم‌ها ساختار محافظی ایجاد می‌کنند که باکتری‌ها را از ضدعفونی‌کننده‌ها محافظت کرده و ریشه‌کنی‌شان را بسیار دشوار می‌سازد.
متأسفانه، بسیاری از کارخانه‌های لبنی از همان مرحله پیش شست‌وشو دچار مشکل هستند و این باعث میشود که آلودگی به مرور در تجهیزات بماند و تکثیر شود.
انواع واترجت صنعتی کارخانجات لبنی
انتخاب دستگاه واترجت مناسب، یک تصمیم کلیدی در بهره برداری موفق از کارخانه‌های لبنی است. تجهیز درست نه تنها بر کارایی نظافت و سطح بهداشت تأثیر می‌گذارد، بلکه نقش مهمی در کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز دارد.
واترجت آب گرم
جتواش ابگرم؛ ایده‌آل برای حذف چربی و چسبندگی لبنی
واترجت‌های آب گرم، استاندارد طلایی نظافت در کارخانجات لبنی و صنایع غذایی محسوب می‌شوند. این دستگاه‌ها در دمایی بین 90 تا 110 درجه فارنهایت کار می‌کنند و برای پاکسازی آلودگی‌های سرسخت لبنیاتی طراحی شده‌اند که واترجت‌های آب سرد از پس آن‌ها برنمی‌آیند.
در شست‌وشوی تجهیزات لبنی، دمای آب عامل اصلی در تجزیه چربی و پروتئین‌های شیر است. گرما نه تنها چربیها را از سطح جدا می‌کند، بلکه ساختار پروتئینها را نیز تغییر داده و آن‌ها را از سطوح تجهیزات جدا می‌سازد. این فرآیند حرارتی، به ویژه در مخازن نگهداری شیر و تجهیزات فرآوری که باقی مانده شیر سریعاً رسوب می‌کند، بسیار ارزشمند است.
کارشناسان صنعت تأکید دارند: در نظافت اصطبل‌ها، سالن‌ها و تجهیزات لبنی، استفاده از واترجت آب گرم ضروری است. حرارت علاوه بر افزایش اثربخشی، باکتری‌ها را نیز از بین می‌برد؛ کاری که آب سرد به تنهایی قادر به انجام آن نیست.
اکثر واترجت های آب گرم منیب، دارای 2 حالت عملکردی هستند:
- شست‌وشوی معمولی با آب سرد
- شست‌وشوی با آب گرم با درجه حرارت بالا برای رسوب زدایی بسیار سخت و چسبنده
مدلهای با درجه حرارت بالا و یا واترجت بخارشو به دلیل مصرف کمتر آب، راندمان بالاتری در نظافت دارند و برای کارخانه‌هایی که به مدیریت مصرف آب و کاهش پساب اهمیت می‌دهند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شوند. فقط نکته ای که وجود دارد این است که سوخت اکثر واترجت های ابگرم دیزلی، معمولا گازوئیل است و لذا در فضاهایی که ایجاد آلودگی ممکن است برای مواد موجود در محیط خطرساز باشد، مناسب نیست.
واترجت آب سرد
این دستگاه، در شست‌وشوی سطوح بیرونی و سرپوشیده ای که نیاز به پاکسازی چربی ندارند، موثر است. با وجود مزایای واترجت‌های آب گرم، دستگاه‌های آب سرد همچنان در کارخانه‌های لبنی کاربرد زیادی دارند. این دستگاه‌ها برای مراحل اولیه نظافت و نگهداری روزمره سطوح غیرتماس با مواد غذایی بسیار مناسب‌اند. واترجت آب سرد معمولاً با فشار 200 بار به بالا و دبی آب مناسب کار می‌کند که قدرت کافی برای حذف گرد و غبار، گل و سایر آلودگی‌ها از کف، دیوارها و سطوح خارجی را فراهم می‌آورد.
کاربردهای رایج واترجت آب سرد در صنایع لبنی:
- شست‌وشوی سطوح زمین در پارکینگ کارخانه
- پاکسازی کف سالن‌هایی که نیاز به چربی زدایی ندارند و صرفا با آب سرد تمیز می‌شوند
- نظافت محیط‌های بیرونی، دیواره‌ها و خودروها
- نگهداری از نواحی عمومی یا غیرحساس
مدلهای برقی واترجت آب سرد، به دلیل عدم ایجاد آلودگی و صدای کمتر، برای محیط‌های داخلی و خارجی کارخانه‌های لبنی ایده‌آل اند. این ویژگی‌ها به بهبود محیط کاری در کارخانه‌هایی که به صورت ۲۴ ساعته فعالیت دارند، کمک شایانی می‌کند.
برای دستیابی به نتایج بهتر، اغلب از ترکیب شست‌وشوی اولیه با واترجت آب سرد همراه شوینده‌ها و سپس آب‌کشی با واترجت آب گرم استفاده میشود.
مقایسه واترجت سیار و ثابت در کارخانه‌های لبنی
انتخاب بین دستگاه‌های واترجت پرتابل (قابل حمل) و ثابت به نوع نیاز عملیاتی و چیدمان کارخانه بستگی دارد.
واترجت‌های پرتابل دارای چرخ هستند و اپراتور می‌تواند آن‌ها را به بخش‌های مختلف کارخانه منتقل کند. این مدل‌ها در نوع دو چرخ و چهار چرخ موجودند و برخی نیز چرخ‌های گردان دارند که جابه‌جایی را آسانتر می‌کند. مزیت اصلی این مدل‌ها، انعطاف‌پذیری بالا در پوشش دادن مناطق مختلف است، بدون نیاز به نصب چند دستگاه در نقاط ثابت.
در مقابل، واترجت‌های ثابت روی سکوی خاص یا کف نصب می‌شوند و معمولاً در کابین‌هایی با طراحی تمیز و مقاوم قرار دارند. این دستگاه‌ها فشار و دبی بالاتر، و مخازن بزرگ‌تر نسبت به مدلهای قابل حمل دارند، که آن‌ها را برای ایستگاه‌های شست‌وشوی دائم و سنگین بسیار مناسب می‌کند.
در کارخانه‌های بزرگ لبنی که دارای چند سوله یا بخش هستند، ترکیب مدلهای ثابت با دستگاه‌های پرتابل، بهترین بهره‌وری را ارائه می‌دهد.
